Turnhout in straatnamen

Straatnamenonderzoek is boeiend: er wordt gezocht naar de voorlopers van een straatnaam, de datum waarop de huidige naam is vastgesteld, de betekenis ervan, men zoekt kaarten en foto’s waarmee men de naam kan illustreren. Vaak moet een beroep gedaan worden op de toponymie: dit is vooral het werk van historici, archiefonderzoekers en heemkundigen.
In Turnhout had men aanvankelijk weinig straatnamen. De stad was in een viertal wijken verdeeld, genoemd naar de vier hoofdstraten: Gasthuisstraat, Pater- of Potterstraat, Herentalsstraat en Otterstraat. Daarbij sloten sporadisch enkele andere toponiemen of straatnamen aan: de Audaanstraat (of Begijnenstraat), den Drenk (Zeshoek), den Houten Haspel (Warandestraat) enz. De oudere straatbenamingen  berustten op niet veel meer dan een sociale toevalligheid. Vanaf de Franse Tijd veranderde er veel: de straataanduiding werd meer en meer een bevoegdheid van de overheid. Pas in de negentiende eeuw werd een echt systeem van straatnamen met huisnummers ingevoerd. Toen werden ook de straatnaambordjes aan de gevels bevestigd. Sinds het decreet van 28 januari 1977 worden straatnamen gegeven na een officieel gemeenteraadsbesluit volgend op een openbaar onderzoek. Bij de naamgeving wordt bij voorkeur geput uit gegevens van de toponymie, de volkskunde, de plaatselijke geschiedenis, het kunst- en cultuurleven.
Door een onderzoek naar straatnamen leert men de geschiedenis van Turnhout, de ontwikkeling van de stad op een heel eigen manier kennen. Straatnamen leggen hele netwerken bloot: evolutie van de omvang van de stad, sociale en economische verhoudingen en evoluties, het volkse karakter enz.
Het boek Turnhout in straatnamen geeft een overzicht en mogelijke verklaring van alle straatnamen. Ook wordt ingegaan op: oude benamingen, gekende plekken zoals de Zeshoek of het Patersplein die nooit een officiële benaming werden, een aantal poortjes en rijen. De tekst wordt geïllustreerd met prentkaarten en foto’s. Daarnaast worden ook anekdotes en wetenswaardigheden opgenomen die een boeiend verhaal ophangen van de stad.
Een inleidend hoofdstuk schetst ook kort de geschiedenis van de stad aan de hand van de meest recente studies en onderzoek.