
De zintuiglijke beleving van de Onze-Lieve-Vrouwekerk in Antwerpen, ca. 1450-1566
Geleefd geloof: een musicologisch en kunsthistorisch onderzoek
Wendy Wauters
- Pages: 388 p.
- Size:230 x 280 mm
- Illustrations:14 b/w, 181 col.
- Language(s):Dutch
- Publication Year:2025
- € 66,04 EXCL. VAT RETAIL PRICE
- ISBN: 978-2-503-61876-0
- Paperback
- Forthcoming (Jul/25)
*How to pre-order?
Dit boek is een liefdevolle poging tot reconstructie van de beleving van de kerkgangers in het verloren gegane interieur van de Antwerpse Onze-Lieve-Vrouwekerk, vanaf het midden van de vijftiende eeuw tot aan de Beeldenstorm (1566).
Wendy Wauters behaalde in 2005 een master in de Beeldende Kunsten aan Sint-Lukas Brussel. Na een loopbaan als art director studeerde ze Kunstwetenschappen aan de KU Leuven. In 2021 promoveerde ze aan haar alma mater met een proefschrift over de pre-Tridentijnse ruimtelijke, rituele en sensoriële omgang met liturgische voorwerpen. Voor dit werk ontving ze de Mgr. Charles De Clercq-prijs, de Olbrechtsprijs en de Prijs Vlaanderen voor Geschiedkundige Wetenschappen. In 2023 verscheen een herwerkte en sterk ingekorte versie als publieksboek: De geuren van de kathedraal (laureaat Kleio Klasseprijs en genomineerd voor de Libris Geschiedenisprijs).
Veronderstel even dat het katholicisme al eeuwen is uitgestorven, dat de tradities van de eredienst verloren zijn gegaan. Enkel de kathedralen blijven over, monumenten van een vergeten geloof, onbegrijpelijk maar bewonderenswaardig, zwijgzaam en in onbruik. Veronderstel dan dat geleerden er op een dag in slagen om aan de hand van documentatie de ceremonies te reconstrueren die er vroeger werden gevierd, waarvoor ze waren gebouwd, die aan hen betekenis en leven schonken, en zonder welke de kathedralen niet meer dan een dode letter zouden zijn. En veronderstel dat kunstenaars, verleid door de droom om deze grote en nu zwijgende vaten kortstondig weer tot leven te wekken, voor een uur het mysterieuze drama te herstellen dat er zich eens afspeelde te midden van gezangen en geuren.
Helaas, ze kunnen alleen maar nieuwsgierige dilettanten zijn. Hoe ze ook proberen, de ziel van voorbije tijden woont er niet meer.
Marcel Proust, 1904
Aanvang van zijn bevlogen opiniestuk La mort des cathédrales in de Franse krant Le Figaro, als reactie op de nakende scheiding tussen Kerk en Staat.
Dit boek is een liefdevolle poging tot reconstructie van de beleving van de kerkgangers in het verloren gegane interieur van de Antwerpse Onze-Lieve-Vrouwekerk, vanaf het midden van de vijftiende eeuw tot aan de Beeldenstorm (1566).
Verantwoording
De mazen van het net
Het decor van een dynamische geloofsbeleving
De beroering van de kerkgangers
Auditieve topografie
Functies van geluid, beschouwd vanuit de altaarbel
Intermezzo
De tactiele ruimte
De olfactorische ruimte
De visuele ruimte
Geleefd geloof in de O.L.V.-kerk: een zintuiglijk Gesamtwerk
Appendix A: Kaart met plaatsaanduidingen en bisdommen in de Nederlanden (voor 1559)
Appendix B: Oudste grondplannen van de O.L.V.-kerk met de stichters en hun altaren
Appendix C: Paul Grebner, Carmen elegiacum de laude celeberrimae urbis Antverpiae (1562)
Bibliografie
Over de auteurs van de reeks Geleefd geloof: een musicologisch en kunsthistorisch onderzoek