Turnhout cultuurstad van Vlaanderen 2012 — de Interviews
View publication
Book Series
Brepols Nederlandstalig fonds
- Pages: 240 p.
- Size:216 x 280 mm
- Illustrations:79 b/w
- Language(s):Dutch
- Publication Year:2015
- € 28,31 EXCL. VAT RETAIL PRICE
- ISBN: 978-2-503-56505-7
- Paperback
- Available
Een gedetailleerd verslag van ellende, ziekte en leed in het 19de-eeuwse Turnhout door Renier Snieders, geneesheer, ambtenaar en schrijver in deze stad.
Het boek is eveneens verkrijgbaar in de Standaard Boekhandel (Turnhout) of te bestellen via de lokale boekhandel.
Review(s)
"Renier Snieders was vijftig jaar werkzaam als huisarts in Turnhout – van 1838 tot aan zijn dood in 1888. Bijzonder is dat hij praktiseerde in de meest opmerkelijke periode van de geneeskunde: toen het medisch denken fundamenteel veranderde van uroscopie en aderlaten naar microscopie en antiseptisch werken in de natuurwetenschappelijke traditie van Pasteur en Lister. In Ziekte en Zorg in de Kempen. Renier Snieders, geneesheer in de 19de eeuw beschrijft historisch demograaf Gil Tack zijn leven en zijn medische werkzaamheden. (...) Je leest en voelt de omwenteling die zich in de geneeskunde voltrok. Het boek is bovendien fraai geïllustreerd met foto’s uit het familiearchief Snieders en het Turnhoutse Stadsarchief. Aanbevolen." (Jan van Eijck, Getuige van een historische omwenteling, medischcontact.nl, 3 mei 2017)
"Via het boek van Gil Tack verwerven wij thans een (waarschijnlijke) verklaring waarom Renier én minder productief was als literator én wellicht ook minder gedreven flamingant dan zijn boer August: hij was als geneesheer en gynaecoloog een briljant academicus, wetsgeneesheer, forensisch onderzoeker, gevangenisarts en didactisch publicist in al die onderdelen van zijn beroep. (...) Mede daardoor is hij wel de observator van vele misstande in het sociale weefsel, evenwel zonder daar een emancipatorische aanklacht aan toe te voegen. Op dat laatste aspect legt Gil Tack m.i. onvoldoende de nadruk in haar overigens stevig gedocumenteerde publicatie." (Frans-Jos Verdoodt, in: Wetenschappelijke Tijdingen. Tijdschrift over de geschiedenis van de Vlaamse beweging, 75/2, 2016. p. 185. doi: https://doi.org/10.21825/wt.v75i2.12067)
BIO
Gil Tack (°1950) is historisch demograaf, museumgids in Turnhout en redactieraadslid van heemkundekring Het Bezemklokje.
Summary
Dr. Jan Renier Snieders (1812-1888) was naast huisarts, verloskundige, en chirurg in de regio Turnhout ook wetsdokter en expert in dienst van de overheid en tevens bescheiden romancier. De dokter laat een zeer uitgebreid archief na: zijn cursussen, brieven en notities uit zijn privépraktijk, zijn verslagen voor de overheid, en zijn romans. Door Snieders’ unieke positie geven deze archiefbronnen een bijzondere inkijk in het dagelijkse leven van de ‘gewone man’ in Turnhout en de Kempen op de overgang naar moderniteit: de bittere armoede, de schokkende leefomstandigheden en de harde impact van de industrialisatie op deze regio.
Snieders’ archiefbronnen zijn door Gil Tack verwerkt tot een boeiend relaas dat verrassend, aangrijpend en soms schokkend is. De documenten, die focussen op zieken en personen in moeilijkheden uit de onderlaag van de maatschappij, geven weer wat de mensen uit Turnhout en omgeving 150 jaar geleden doormaakten. Gil Tack weet hun leed helder te plaatsen binnen de bredere maatschappelijke evoluties in het België van de 19de eeuw. Een opmerkelijke studie dus op de grens van sociale geschiedschrijving, medische historiografie en erfgoedpraktijk.
TABLE OF CONTENTS
VOORWOORD
JAN RENIER SNIEDERS, GENEESHEER IN DE NEGENTIENDE EEUW
Leven en werk
De Kempen in de negentiende eeuw
De persoon Renier Snieders
Advies aan de lezer
JAN RENIER SNIEDERS, GENEESHEER EN GYNAECOLOOG
Artsenopleiding in Leuven
Huisartsenpraktijk in Turnhout
Cholera-epidemieën: een mysterie in negentiende-eeuws Europa
Strijd tegen andere besmettelijke ziekten
Hondsdolheid of razernij: een ziekte om bang voor te zijn
Eerste belangrijk succes: de koepokinenting
Pastoorsmeid in barensnood in Zevendonk!
‘Vroedkunde’ of gynaecologie in Turnhout
Gevangenisarts in het kasteel
Bijdrage tot de volksgeneeskunde
Geneeskunde, de rode draad in de roman Op de pijnbank
JAN RENIER SNIEDERS, WETSDOKTER IN DE KEMPEN
Uitvoeren van lijkschouwingen
Onderzoek van geweldpleging
Onderzoek van seksueel geweld
Bepalen van de toerekenbaarheid
Forensisch onderzoek in de kinderschoenen
JAN RENIER SNIEDERS, ADVISEUR IN DIENST VAN DE OVERHEID
Gezondheidsrisico’s door ‘kwalijke dampen’ en stank
Bijkomende gezondheidsrisico’s in de leefomgeving
Levenskwaliteit van de mensen
BIBLIOGRAFIE
Archieven
Boeken en tijdschriften
Websites
